بدون شک سردرگمی اساسی میان مربی گری و منتورینگ وجود دارد و اغلب اوقات این دو تحت عنوان مربی گری و منتورینگ ترکیب می شوند و یا فقط با عنوان مربی گری یا منتورینگ شناخته می شوند.این ادغام و سردرگمی قابل درک است. نقاط اشتراک زیادی در این دو وجود دارد به ویژه در نوع فنون و تکنیک هایی که توسط مربیان و منتوران بکار گرفته می شود. هر دو رویکرد به گوش دادن با دقت و بکارگیری سوالاتی باز و استراتژی هایی که تامل در خود را بالا می برند، تاکید دارند و هر دو به دنبال ایجاد توسعه و پیشرفت هستند. مربی گری و منتورینگ تفاوت هایی نیز با هم دارند. در هر موقعیتی ممکن است برنامه منتورینگ شباهت بسیار زیادی با برنامه مربی گری داشته باشد، درحالیکه این دو برنامه تحت یک عنوان مشابه در عمل کاملا از هم متفاوتند. اگرچه منتورینگ شباهت بسیار زیادی با مربی گری دارد، ولی تفاوت هایی نیز با آن دارد (دانشمندی و همکاران، ۱۳۹۶).
مربی، متربی را به سوی توسعه رفتارها و مهارت های مشخصی راهنمایی و حمایت می کند. به طور کلی مربی گری و منتورینگ به لحاظ چهار مولفه با یکدیگر تفاوت دارند که به شرح ذیل می باشد:
– هدف: هدف روابط مربی گری، حل مشکلات عملکردی و توسعه مهارت های مهم کسب و کار است. در مقابل منتورینگ جامع تر و کلان تر بوده و علاوه بر این موارد، امکان انتقال دانش، توسعه مهارت های اساسی، ساختن روابط و شبکه های دانشی و گسترش فرهنگ سازمانی و ارزش های کلیدی را فراهم می سازد.
منظور از مهارت های مهم کسب و کار، مجموعه شایستگی های رفتاری هستند که افراد بایستی دارا باشند. به طور کلی مهم ترین شایستگی های رفتاری عبارتنداز: تفکر انتقادی، حل مساله، تصمیم گیری، مذاکره و حل تعارض، ارتباطات موثر، سازگاری و انعطاف پذیری.
– تمرکز: روابط مربی گری محدودتر بوده و اساسا به دنبال ارتقای عملکرد فرد از طریق توسعه مهارت های مهم کسب و کار است. در مقابل، منتورینگ کلان تر بوده و با توسعه همه جانبه منتی سروکار دارد. علاوه بر توسعه مهارت ها، منتورها دانش صریح و ضمنی را نیز به منتی های خود انتقال می دهند. آن ها همچنین نگرش ها را شکل می دهند، توسعه دهنده ذهن بوده و منتی ها را قادر به ساختن شبکه دانشی فعالی از متخصصان و همکاران می کند.
– کنترل: در مربی گری، تصمیم گیری اساسا در دست مربی است. در منتورینگ، منتور و منتی در منتورینگ موفق مسئولیت مشترک دارند.
مدت زمان: در مقایسه با منتورینگ، مدت رابطه مربی گری معمولا کوتاه تر است. منتورینگ برای مدت زمان طولانی ادامه می یابد و منجر به روابط دوستی طولانی مدت و یا همیشگی می گردد (دانشمندی و همکاران، ۱۳۹۶).
در نتیجه می توان گفت که برنامه های مربی گری اساسا با هدف توسعه مجموعه ای از مهارت های رفتاری خاص است در حالیکه منتورینگ گسترده تر است. منتورینگ ممکن است شامل مربی گری شود، منتورها علاوه بر انتقال دانش، توسعه نگرش ها و ساختن روابط بر تقویت مهارت های رفتاری با ارزش نیز کار خواهند کرد. بنابراین می توان گفت که منتورها، منتی های خود را مربی گری نیز می کنند و مربی گری، زیر مجموعه ای از منتورینگ است. ولی زمانیکه یک رابطه مربی گری پایان یابد، مربی ممکن است نقش یک منتور را بر عهده گیرد و منتی خود را به شیوه منتورینگ هدایت نماید. ولی مربی گری نمی تواند شامل منتورینگ باشد. مربی گری نیازمند توسعه مجموعه ای از مهارت های (رفتاری) خاص است (دانشمندی و همکاران، ۱۳۹۶).
تفاوت های منتورینگ و مربی گری
مربیگری | منتورینگ |
ارتباط در مجموعه ای از دوره های محدود | ارتباط در جریان و مستمر با امکان طولانی شدن |
ماهیت ساختار یافته و جلسات برنامه ریزی شده | می تواند غیر رسمی باشد |
کوتاه مدت و متمرکز بر توسعه مسائل خاص | طولانی مدت و دیدگاه جامع تری از شخص به تصویر می کشد. |
مربی نیازمند تجربه مستقیم با نقش رسمی و شغلی متربی نیست. | منتور باتجربه و اغلب فردی ارشد در سازمان است که می تواند دانش، تجربه و فرصت های جدید را انتقال دهد. |
تمرکز بر توسعه مسائل شخصی یا شغلی | تمرکز بر حرفه و توسعه فردی |
تعیین دستور کار بر اساس اهداف مشخص و فوری | تعیین دستور کار توسط منتور و با راهنمایی و نظارت منتور |
مربی بیشتر بر توسعه مسائل مشخص تمرکز دارد. | منتور بیشتر در مدار توسعه حرفه ای متربی گردش می کند. |
(منبع: محمدپور زرندی و همکاران، ۱۳۹۶)